Article / interview
Między językiem a medycyną. Marta Chojnacka-Kuraś o medycynie narracyjnej i humanistyce medycznej
The diagnosis lies hidden within the patient's narrative. However, whose voice speaks through it? What is the place of narrative in communication between physicians and medical staff, and between patients and their families? Narrative medicine offers an approach which helps to answer these questions and improve our communication skills. It is playing an increasingly important role in healthcare systems worldwide (at Columbia University, it has already become a separate field of study: https://sps.columbia.edu/academics/masters/narrative-medicine).
It has a great potential simply because it teaches a subjective approach to the patient, assuming an attitude of mindfulness and respect for their narratives of pain, suffering, and personal experience. The founder of narrative medicine is Rita Charon, who graduated from Harvard Medical School in 1978 and, after several years of clinical practice, began studying literature at Columbia University, where she defended her doctorate on the works of Henry James. Charon defined narrative medicine as "the application of narrative competence in medical practice, which enables us to recognize and interpret illness stories, and at the same time to absorb them and allow them to move us internally" (R. Charon, Narrative Medicine: Honoring the Stories of Illness, New York 2006).
Mariola Wilczak, editor-in-chief of the "Polish Studies Newsletter" and head of the "Polish Studies and the Challenges of the Modern World" project, discusses narrative medicine and, more broadly, medical humanities, the connections between Polish studies and linguistics with medicine, along with Dr. Marta Chojnacka-Kuraś, linguist at the Institute of Polish Language, University of Warsaw, graduate of the Faculty of Polish Studies and Postgraduate Speech Therapy Studies, University of Warsaw, member and secretary of the Language in Medicine Team of the Polish Language Council of the Polish Academy of Sciences and the Polish Society for Medical Communication; author of works on linguistic and interdisciplinary topics, including the semantics of pain in contemporary Polish, linguistic representations of the experience of illness, narrative medicine, and medical communication.
Publications mentioned in the interview:
• Medycyna narracyjna. Opowieści o doświadczeniu choroby w perspektywie medycznej i humanistycznej, ed. Marta Chojnacka-Kuraś, Warszawa 2019; online: https://wuw.pl/data/include/cms/Medycyna_narracyjna_Chojnacka_Kuras_Marta_2019.pdf
• Rita Charon, Narrative Medicine: Honoring the Stories of Illness, New York 2006.
• Małgorzata Nowaczyk, Nasze życie jest opowieścią, Czym jest medycyna narracyjna?, „Medycyna Praktyczna” 2014, p. 125-128
• Monika Ładoń, Choroba jako literatura. Studia maladyczne, Katowice 2019.
• Małgorzata Okupnik, W niewoli ciała. Doświadczenie utraty zdrowia i jego reprezentacje, Kraków 2018.
• Medycyna narracyjna – webinar pt. I | W jaki sposób można ćwiczyć kliniczną uważność? Jakie narzędzia ułatwiają budowanie konstruktywnej relacji z pacjentami? Dlaczego opowieści są ważne w... | By Medycyna Praktyczna dla lekarzy | Facebook ( / 751803916880006) .
• Alice Munro Wiszący most, trans. T. Oziewicz, in: Kocha, lubi, szanuje…, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015, p. 77-118.
• Antonina Doroszewska, Leszek Denkiewicz, Jędrzej Ochremiak, Weronika Orczykowska, Małgorzata Szczepanek, Aldona K. Jankowska, Tomasz Pasierski, Marcin Wojnar, Dobre relacje personelu medycznego z pacjentami, Stowarzyszenie Akademia Komunikacji Medycznej, Warszawa 2002; online: https://akademiakomunikacjimedycznej.pl/wp-content/uploads/2022/05/Strategia-Dobre-relacje-personelu-medycznego-z-pacjentami-executive-summary.pdf
• Medycyna narracyjna – Teksty Drugie – teoria literatury / krytyka / interpretacja (https://tekstydrugie.pl/pl/biblio/medycyna-narracyjna/) 2021, nr 1.
• Medycyna narracyjna i komunikacja w sytuacjach granicznych, ed. Aleksander Woźny, Wrocław 2023.
We would like to thank the Adam Mickiewicz Literary Society in Warsaw for their support in producing this episode.
A new podcast series, "Polish Studies Newsletter’s Meetings," titled "Engaged Polish Studies," is being produced as part of the project "Polish Studies and the Challenges of the Modern World."
Funded by the state budget under the Minister of Education and Science's "Science for Society II" program (project number: NdS-II/SP/0264/2024/01).
Project website: https://biuletynpolonistyczny.pl/en/projects/polonistyka-wobec-wyzwan-wspolczesnego-swiata,1851/details
Intro and outro: Music by Piotr Lakwaj, read by Aldona Brycka-Jaskierska, Producer: Torba Reportera i Podcastera.
Visual identity and cover design: Klaudia Węgrzyn.
We encourage you to ask questions and share your thoughts about our podcast: biuletyn.polonistyczny@ibl.waw.pl (https://ibl.waw.pl).
We also invite you to join us for conversations, meetings, seminars, read articles and interviews, and subscribe to our newsletter, where we will keep you updated on the results of our work and our plans.
Polish Studies Newsletter Social Media:
Information
Autorka m.in. edytorskiego opracowania Krytyki literackiej i artystycznej oraz studiów historycznoliterackich Jana Kasprowicza (t. 8 cz. 1 Pism zebranych pod red. Romana Lotha, Warszawa 2016), Listów Julii Dickstein-Wieleżyńskiej do Adolfa Chybińskiego. Wokół biografii Mieczysława Karłowicza, „Pamiętnik Literacki” 2016, zesz. 3 s. 199-234, Ku rekonstrukcji portretu. Julia Dickstein-Wieleżyńska w zwierciadle listów do Jerzego Eugeniusza Płomieńskiego, "Sztuka Edycji" 2024, nr 1, s. 189–205 oraz rozpraw o twórczości Julii Dickstein-Wieleżyńskiej.
Interesuje się biografistyką, edytorstwem, epistolografią, humanistyką cyfrową, promocją humanistyki, zjawiskiem podcastingu oraz związkami medycyny i humanistyki.
Pod kierunkiem prof. Ewy Głębickiej przygotowała w IBL PAN rozprawę doktorską Julia Dickstein-Wieleżyńska (1881-1943). Monografia życia i twórczości, obronioną z wyróżnieniem w 2024 roku w IBL PAN.
ORCID ID: 0000-0001-8079-0732
Kontakt: mariola.wilczak@ibl.waw.pl
Członkini i sekretarz Zespołu Języka w Medycynie Rady Języka Polskiego PAN oraz Polskiego Towarzystwa Komunikacji Medycznej. Należy do Polskiego Towarzystwa Językoznawstwa Kognitywnego. Od 2019 r. współpracuje z Fundacją Języka Polskiego (robi audyty i prowadzi szkolenia z zakresu prostego języka i efektywnej komunikacji), od 2022 r. jest członkinią zarządu FJP.
Udział w projektach:
- od 2024 – Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata
- 2023-2024 – Seed 4EU+ Naming for Othering in a Diversified Europe across Selected European Languages
- 2021-2022 – Choroba w ujęciu semantyki ramowej
- 2016-2018 – SYNAMET – mikrokorpus metafor synestezyjnych. Formalizacja opisu i wypracowanie efektywnych metod analizy metafor w dyskursie
Wybrane publikacje:
- Semantyka bólu we współczesnej polszczyźnie, Wydawnictwa Wydziału Polonistyki UW, Warszawa 2016.
- Medycyna narracyjna. Opowieści o doświadczeniu choroby w perspektywie medycznej i humanistycznej, red. M. Chojnacka-Kuraś, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019. https://www.wuw.pl/product-pol-11547-Medycyna-narracyjna-Opowiesci-o-doswiadczeniu-choroby-w-perspektywie-medycznej-i-humanistycznej-EBOOK.html
- Językowe, prawne i dydaktyczne aspekty porozumiewania się z pacjentem, red. M. Kulus, A. Doroszewska, M. Chojnacka-Kuraś, Wydawnictwo PAN, Warszawa 2019. https://publikacje.pan.pl/dlibra/journal/136632
- Komunikacja medyczna – wyzwania i źródła inspiracji, red. A. Doroszewska, M. Chojnacka-Kuraś, A.K. Jankowska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2023. https://www.wuw.pl/product-pol-18462-Komunikacja-medyczna-wyzwania-i-zrodla-inspiracji-PDF.html
- Cele i metody kształcenia kompetencji narracyjnej w ujęciu Rity Charon (na przykładzie opowiadania Alice Munro „Wiszący most”), „Teksty Drugie” 1/2021, s. 81-100.
- Wyrażenie „Certyfikat Super HoSpa” i jego rola w kształtowaniu obrazu opieki paliatywnej we współczesnym dyskursie medycznym, „Poradnik Językowy” 8/2021, s. 69-83.
- Kiedy WALKA staje się PODRÓŻĄ. O przeobrażeniach metafor opisujących doświadczenie chorowania z uwzględnieniem typu i fazy choroby, „Prace Filologiczne” LXXIII, 2019, s. 33-48.
See also
Spotkanie jako przywilej. Adrianna Beczek o medycynie narracyjnej w praktyce klinicznej
Spotkanie z pacjentem to przywilej. Rozmowa z człowiekiem, który jest w kryzysowej sytuacji, w trudnym, może najważniejszym momencie życia, jest wyjątkowym doświadczeniem.
Medycyna, która działa przez komunikację. Rozmowa z prof. Hanną Serkowską (część 1)
Profesor Hanna Serkowska, literaturoznawczyni i italianistka, od około dekady zajmuje się medycyną narracyjną, związkami medycyny, zdrowia i choroby oraz literatury i sztuki. Co spowodowało, że zainteresowała się tą tematyką? Jakie doświadczenia życiowe i lekturowe miały na to wpływ? Dlaczego jej zdaniem powinno się mówić raczej o medycynie komunikacyjnej, a nie o narracyjnej? I jak postrzega rozwój medycyny narracyjnej (czy też komunikacyjnej) w innych krajach (m.in. we Włoszech i Holandii) oraz szanse na jej dalszy rozwój? O osobistych doświadczeniach, spostrzeżeniach i refleksjach z profesor Hanną Serkowską rozmawia Marta Chojnacka-Kuraś.
"Bibliography of Sources for Science and Society" - invitation to fill out a survey
In the years 2024-2027, the "Polish Studies Facing the Challenges of the Contemporary World" project team will conduct coordinated bibliographic work that aims to create an expert "Bibliography of Sources for Science and Society". Using the resources of the humanities (and Polish studies) has prompted us to bring the issues related to disability studies, narrative medicine, medical humanities, and architectural literary studies closer to society. The thematic collections that we collect to bring these issues closer are created in cooperation between bibliographers and subject experts who provide substantive supervision over the project results and are responsible for the substantive quality of bibliographic collections and collected data.
W pułapce niewyrażalności. Jak opowiedzieć o bólu i otworzyć się na rozmowę? Spotkanie z dr Beatą Koper
Punktem wyjścia do rozmowy jest książka dr Beaty Koper pt. Sublingualis. Problemy i poetyki dyskursu medycznego w literaturze polskiej po roku 1989, którą śmiało nazwać można przewodnikiem po tzw. dyskursie maladycznym. Sublingualis to termin zaczerpnięty ze słownika anatomii i farmakologii. Oznacza „podjęzykowy” i jest stosowany na opisanie sposobu przyjmowania lekarstwa. Tabletki podjęzykowe umieszcza się na dnie jamy ustnej i czeka na ich rozpuszczenie. Tytuł oddaje funkcjonowanie w literaturze i rzeczywistości dyskursu medycznego, który zbogaca nasz język, naszą mowę o nowe słownictwo, często zawłaszczając jednak całą narrację o doświadczeniu.