Polish Studies Newsletter

Event

Date of the event: 12.02.2026 - 13.02.2026
Added on: 07.10.2025

Międzynarodowa Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa PSALMY I PSAŁTERZE OD CZASÓW PIERWSZEJ RZECZYPOSPOLITEJ DO KOŃCA XIX WIEKU

Akademia Supraska, Katedra Badań Filologicznych "Wschód-Zachód", Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku, Wydział I Filologiczny Polskiej Akademii Umiejętności we współpracy z Chrześcijańską Akademią Teologiczną w Warszawie, Wydziałem "Artes Liberales" Uniwersytetu Warszawskiego, Centrum "Ceraneum" Uniwersytetu Łódzkiego mają zaszczyt zaprosić na Międzynarodową Interdyscyplinarną Konferencję Naukową "Psalmy i psałterze w kulturze i literaturze: od czasów Pierwszej Rzeczypospolitej do końca XIX wieku (Supraśl 12–13 lutego 2026 roku).

Na zdjęciu: Klasztor prawosławny w Supraślu (źródło: Wikipedia)

Projekt ma charakter cykliczny: w roku 2027 zostanie zorganizowana w Wilnie jego II EDYCJA projektu naukowego (w wileńskiej Filii Uniwersytetu w Białymstoku).

Formuła konferencji: hybrydowa (większość uczestników sesji wystąpi stacjonarnie w Supraślu, część zagranicznych uczestników połączy się online).

Języki konferencji: polski, angielski, litewski, niemiecki, francuski, ukraiński, białoruski, rosyjski.

Czas wystąpień: 20 minut.


ZAGADNIENIA BADAWCZE KONFERENCJI:

• Psałterz jako księga biblijna.

• Psałterz jako typ księgi. Treść, komentarze, iluminacje.

• Rękopisy i paleotypy psałterza na ziemiach polsko-litewskich.

• Psałterz Supraski w Antologionie Mateusza X.

• Psałterze Franciszka Skoryny i Symeona Połockiego.

• Językowy kształt psałterza u Słowian.

• Psalmy w użyciu liturgicznym Kościołów chrześcijańskich wszystkich konfesji.

• Psalmy w literaturze cerkiewnosłowiańskiej.

• Słowiańskie psałterze w kontekście tradycji ogólnoeuropejskiej.

• Przekład Jana Kochanowskiego i jego znaczenie w Słowiańszczyźnie.

• Przekład ks. Jakuba Wujka w kontekście biblijnych przekładów słowiańskich.

• Psalmy w kulturze i liturgii Kościołów reformowanych.

• Prefiguracyjna rola psalmów.

• Literackie, muzyczne, artystyczne rozwinięcia motywów psalmicznych.

• Polskie przekłady psalmów do 1917 r.

• Psałterz w literaturze polskiej epoki przełomu XVIII/ XIX wieku.

• Franciszek Karpiński i jego tłumaczenie psalmów.

• Romantyczne, pozytywistyczne, modernistyczne nawiązania do psałterza w lite raturze XIX stulecia.

• Polska dziewiętnastowieczność (1795–1918) wobec psałterza i psalmów: edycje, nawiązania w sztuce i literaturze, metamorfozy literackie.

• Tradycja psalmiczna w twórczości wieszczów i wielkich pisarzy XIX stulecia.

• Psalm biblijny jako gatunek literacki: nawiązania, metamorfozy, gry intertekstualne.

• Poetyckie parafrazy i przekłady psalmów do 1918 roku.

• Topika psalmiczna w literaturze polskiej i literaturach słowiańskich XIX stulecia.

• Psalm 136 (137) Super flumina Babylonis i jego literackie, artystyczne rozwinięcia dziewiętnastowieczne (do roku 1918).

• Psałterz/psalmy w kręgu judaistycznym (Izaak Cylkow i inni).

• Psalmy w kręgu Tatarów litewskich.

• Homiletyka staropolska i XIX-wieczna wobec psalmów.

• Polscy badacze dawnych słowiańskich psałterzy i zagraniczni badacze psałterzy polskich.


Uczestnicy obrad stacjonarnych w Supraślu przyjeżdżają na koszt własny. Organizatorzy nie zwracają kosztów podróży i zakwaterowania (noclegi w Domu Pielgrzyma Akademii Supraskiej na preferencyjnych warunkach).

Przewidujemy wpisowe w wysokości: 500 zł. Pokryje ono koszty cateringu, imprez towarzyszących oraz publikacji pokonferencyjnej monografii.

Z uczestnikami online zostanie przed konferencją przeprowadzone łączenie próbne (we wcześniej wskazanym terminie).

Wpisowe uczestników online – 200 zł.

Przewidujemy dodatkowe atrakcje dla uczestników obrad stacjonarnych: między innymi koncert psalmów oraz kulig w Puszczy Knyszyńskiej.

Zgłoszenia tematów wraz z krótkim abstraktem, informacją o zgłaszającym się (afiliacja, tytuł naukowy, ORCID, adres e-mail) prosimy przesyłać do 1 grudnia 2025 roku na adres: jlawski@wp.pl lub anaumow@unive.it.

Prosimy o jednoznaczne zadeklarowanie w zgłoszeniu, w jakiej formie chcą Państwo wziąć udział w Konferencji:

– stacjonarnie w Białymstoku/ Supraślu,

– lub w formie łączenia online.

Informację o przyjęciu tematu Komitet Naukowy prześle do 20 grudnia wraz z wymogami wydawniczymi.

Gotowe teksty z obrad supraskich należy złożyć do 30 kwietnia 2026 r.

Owocem obu konferencji w Supraślu i następnie w Wilnie będą dwie recenzowane monografie zbiorowe wydane w 2027 i 2028 roku w renomowanym wydawnictwie z listy ministerialnej.


Zaproszenie Supraśl.cdr 

 

Information

Application deadline for speakers:
01.12.2025
Fee:
500 zł (online: 200 zł)
Added on:
7 October 2025; 21:08 (Paweł Wojciechowski)
Edited on:
8 October 2025; 07:55 (Piotr Bordzoł)

See also

11.04.2016

Pokaz "Psałterza floriańskiego" (z cyklu "PIERWSZE/NAJSTARSZE" z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski)

Już 23 kwietnia w warszawskim Pałacu Rzeczypospolitej będzie można zobaczyć na własne oczy "Psałterz floriański" – jeden z najstarszych i najbardziej zagadkowych zabytków języka polskiego. Bezcenna księga opuści na jeden dzień skarbiec Biblioteki Narodowej, a pałacowe wnętrza, na co dzień zamknięte, zostaną udostępnione zwiedzającym. "Psałterz floriański" został odkryty w XIX wieku w austriackim opactwie Sankt Florian – od razu stał się naukową sensacją, a do dziś pozostaje wielką, nierozwikłaną zagadką polskiego średniowiecza. Sprowadzony do Polski w 1931 roku, następnie, w obliczu II wojny światowej, wywieziony do Kanady, powrócił do Warszawy dopiero po dwudziestu ośmiu latach. Od tego czasu jest jedną z najcenniejszych ksiąg w skarbcu Biblioteki Narodowej. Naukowcy nadal toczą spory o to, gdzie "Psałterz floriański" powstał, kto go używał i co oznaczają zdobiące go miniatury. Tekst "Psałterza" został spisany na przełomie XIV i XV wieku w trzech językach: łacinie, polskim i niemieckim. Bardzo możliwe, że księga miała być darem dla królowej Jadwigi, a po jej śmierci była używana przez kolejne polskie monarchinie. Poza trójjęzycznym przekładem tekstu "Psalmów", na kartach "Psałterza" namalowano tajemnicze miniatury, w których jedni chcą widzieć astrologiczne symbole, inni mnemotechniczne schematy ułatwiające zapamiętywanie tekstu, a zdaniem niektórych znajdują się tam… Mistrz Yoda, Nosferatu i Gandalf Szary. Podczas pokazu "Psałterza" jego treść, dzieje i tajemnice przybliżą wystąpienia specjalistów. O 15.00 dr Marcin Kuźmicki z Zakładu Historii Języka Polskiego UAM wygłosi wykład "Wywiad z Psałterzem floriańskim – czyli historia małomównego manuskryptu", a o 16.30 odbędzie się dyskusja" Yoda czy Nosferatu? Świat na marginesach Psałterza floriańskiego". Wraz z udziałem publiczności dyskutować będą dr Kamil Kopania z Zakładu Historii Sztuki Średniowiecznej Instytutu Historii Sztuki UW i Łukasz Kozak – redaktor Polony – Cyfrowej Biblioteki Narodowej i autor popularnego przeglądu średniowiecznej ikonografii "Discarding Images". Pokaz "Psałterza floriańskiego" to jednocześnie wyjątkowa okazja, żeby zwiedzić barokowe wnętrza Pałacu Rzeczypospolitej, po których oprowadzi warszawski przewodnik Jacek Karwat. PIERWSZE/NAJSTARSZE to cykl prezentacji z okazji 1050. rocznicy chrztu Polski. Co miesiąc Biblioteka Narodowa prezentuje w Pałacu Rzeczypospolitej pierwsze teksty i najstarsze zabytki kultury i historii, dokumentujące początki państwa polskiego. Udział we wszystkich wydarzeniach związanych z cyklem PIERWSZE/NAJSTARSZE jest bezpłatny. Na oprowadzanie po Pałacu Rzeczypospolitej z przewodnikiem obowiązuje rejestracja. Wydarzenie na Facebooku: www.facebook.com/events/1716025545334937/

14.11.2016

Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Wschód muzułmański w ujęciu interdyscyplinarnym. Ludzie – teksty – historia"

ZAGADNIENIA BADAWCZE KONFERENCJI: • Inspiracje orientalne w literaturach słowiańskich od średniowiecza do współczesności. • Problemy metodologiczne w badaniach nad muzułmańskim Wschodem: warunki polskie, kontekst europejski. • Literackie obrazy krajów muzułmańskich. • Badacze Wschodu muzułmańskiego w Polsce i innych krajach słowiańskich. • Idee Wschodu w polityce i kulturze XVI-XX wieku. • Wschód muzułmański z perspektywy I i II Rzeczypospolitej. • Wschód mistyczny w ujęciu XIX-wiecznym i jego wpływ na polityczne aspekty odrodzenia państwa polskiego w 1918 roku. • Podróże polskich pisarzy, uczonych, polityków, dyplomatów do krajów muzułmańskich: ich świadectwa, diagnozy, fascynacje. • Pamiętniki i ich twórcy: źródła do poznania dziejów Wschodu w okresie staropolskim i w XIX w. • Polacy na Wschodzie: dobrowolni imigranci – przymusowi osiedleńcy i zesłańcy Tak jak podczas wcześniejszych konferencji organizowanych wspólnie ze Związkiem Tatarów RP (2014 i 2015 r.) interesować nas będą również zagadnienia związane z historią, kulturą i literaturą polskich, litewskich i białoruskich Tatarów: • Piśmiennictwo Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz współczesna literatura polsko-, białorusko- i litewsko-tatarska (ujęcia historyczno- i teoretycznoliterackie, tekstologiczne, kulturoznawcze, socjologiczne i inne). • Folklor tatarski (niekanoniczne modlitwy, zamówienia, zaklęcia, baśnie i legendy). • Publicystyka i ruch wydawniczy Tatarów w Polsce, na Białorusi i Litwie. • Historia Tatarów i islamu w Polsce, na Litwie, Białorusi i Ukrainie od XIV w. do współczesności.

15.03.2017

Pogranicza: kontakty kulturowe, literackie, językowe / IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa

Katedra Językoznawstwa Wschodniosłowiańskiego (Uniwersytet w Białymstoku) oraz Katedra Językoznawstwa Ogólnego i Słowiańskiego (Grodzieński Uniwersytet Państwowy im. Janki Kupały) mają zaszczyt zaprosić Państwa do udziału w IV Międzynarodowej Konferencji Naukowej Pogranicza: kontakty kulturowe, literackie, językowe (Białystok – Supraśl, 16-17 października 2017 r.)

08.04.2018

Pan Cogito o Bogu. Religijne wymiary twórczości Zbigniewa Herberta

Wydział Teologiczny UMK oraz Wydział Filologiczny UMK serdecznie zapraszają do udziału w konferencji naukowej "Pan Cogito o Bogu. Religijne wymiary twórczości Zbigniewa Herberta", która odbędzie się w Toruniu w dniach 24-26 października 2018 roku.

We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.