Article / interview
Przyszłość polonistyki zaczyna się w szkole. Rozmowa z laureatką Olimpiady Języka Polskiego na Litwie
Dla wielu polonistów przygoda z literaturą i językiem rozpoczyna się na długo przed otrzymaniem wyników rekrutacji na filologię polską. Taką okazją do sprawdzenia swoich umiejętności oraz zetknięcia się ze środowiskiem akademickim jest Olimpiada Literatury i Języka Polskiego, organizowana przy Instytucie Badań Literackich PAN od 1970 roku. Trzystopniowe zawody sprawdzają wiedzę literacką licealistów oraz ich umiejętności w zakresie interpretacji tekstów kultury, argumentacji wypowiedzi i znajomości zasad poprawnej polszczyzny.
W zmaganiach olimpijskich mogą brać jednak udział nie tylko polscy uczniowie, lecz także ci z zagranicy. Młodzież z Białorusi, Litwy, Łotwy, Rumunii i Ukrainy uczestniczy w eliminacjach w swoich krajach, a ci z innych krajów mogą wziąć udział w konkursie polonistycznym organizowanym przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. Ci zaś, którzy przejdą przez te konkursy zwycięsko, przyjeżdżają do Polski, by na równi z polskimi uczniami rywalizować w finale OLiJP.
Jak przygotować się do olimpiady polonistycznej, nie mieszkając w Polsce? Co w polskiej literaturze może zaciekawić młodych ludzi spoza kraju? I czym różni się olimpiada na Litwie od zawodów w Polsce? O wyzwaniach, z jakimi mierzą się olimpijczycy rywalizujący w zawodach poza Polską rozmawiamy z Izabelą Orłowską – absolwentką Gimnazjum im. św. Jana Pawła II w Wilnie, która zajęła pierwsze miejsce w ostatniej edycji Olimpiady Języka Polskiego na Litwie. Rozmowę przeprowadziła Iwona Przybysz (Instytut Literatury Polskiej UW) – jurorka Stołecznego Komitetu Okręgowego OLiJP.
Zachęcamy również do lektury wywiadu Piotra Bordzoła z doc. dr Ireną Fedorowicz z Centrum Polonistycznego na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wileńskiego, zatytułowanego Żeromski górą! O Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego na Litwie.
Seria podcastu "Spotkania Biuletynu", zatytułowana “Polonistyka zaangażowana”, realizowana jest w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01).
Information
Autorka monografii Sąd nad literaturą. Konkursy literackie na łamach prasy warszawskiej drugiej połowy XIX wieku (Lublin 2023) oraz artykułów naukowych i przekładów literackich z języka włoskiego na język polski. Interesuje się zagadnieniami związanymi z literaturą polską i włoską drugiej połowy XIX wieku, a zwłaszcza literaturą popularną, krytyką i życiem literackim epoki oraz historią przekładu.
ORCID 0000-0003-0883-2074
See also
„Łączy nas więcej niż tylko wspomnienie olimpiady”. Od udziału w zawodach OLiJP do pracy naukowej
W Polsce Olimpiada Literatury i Języka Polskiego jest prowadzona od jesieni 1970 roku. Poza Polską – od jesieni 1989 roku: najpierw powstała na Litwie, potem we Lwowie, na Białorusi, na Łotwie, na całej Ukrainie, w Czechach, w Rumunii, w szkołach prowadzonych przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą (ORPEG). Gdyby policzyć uczestników, którzy przyjechali spoza Polski do Warszawy na zawody III stopnia, w marcu lub kwietniu każdego roku, byłaby to spora grupa: ponad 300 osób z Litwy, ponad 100 – z Łotwy, trochę więcej z Białorusi, około 200 z Ukrainy i mniejsze grupy z innych państw. Losy laureatów i finalistów spoza Polski potoczyły się bardzo różnie.
Żeromski górą! O Olimpiadzie Literatury i Języka Polskiego na Litwie rozmawiamy z doc. dr Ireną Fedorowicz
Zakończyły się zmagania uczniów w LV edycji Olimpiady Literatury i Języka Polskiego. Przed nami gala zakończenia, która odbędzie się 30 maja w Warszawie. Od roku szkolnego 1989/90 Olimpiada przeprowadzana jest także poza Polską, w Ukrainie, Rumunii, na Łotwie i Litwie. Młodzież z innych krajów bierze udział w Konkursie Polonistycznym organizowanym przez Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą. O polonistycznych zmaganiach olimpijskich na Litwie rozmawiamy z doc. dr Ireną Fedorowicz z Centrum Polonistycznego na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Wileńskiego.
Wiele twarzy Olimpiady Polonistycznej. Od pracy jednostek do ruchu środowiskowego
Pierwszą część rozmowy z laureatkami Olimpiady Literatury i Języka Polskiego z Litwy i Łotwy, które obrały drogę polonistyczną i obecnie pracują naukowo, zakończyliśmy wspomnieniem osób, które szczególnie zapadły naszym Rozmówczyniom w pamięć. Wspomnieliśmy nauczycieli, który odegrali kluczową rolę w inspirowaniu młodzieży do zgłębienia zagadnień polskiej literatury i kultury oraz języka polskiego. Rola nauczycieli jest szczególnie godna podkreślenia. Angażują się w pełni w przeprowadzenie swoich uczniów przez zawody olimpijskie, bez gwarancji, że młodzi ludzie odniosą w nich sukces i wybiorą dalej drogę polonistyczną. Znaczna część laureatów ukończyła polonistykę lub inne filologie, ale niektórzy wybrali ekonomię, nauki społeczne, prawo, stosunki międzynarodowe, nauki ścisłe. Nasuwa się pytanie: co udział w olimpiadzie daje młodym ludziom, którzy decydują się na podjęcie studiów na całkowicie innych kierunkach naukowych?
Zmiany w pisowni pod lupą badaczy z Litwy. Rozmowa z doc. dr Kingą Geben
W ubiegłym roku Rada Języka Polskiego przy prezydium PAN opublikowała wytyczne dotyczące zmian zasad ortografii. Rada ogłosiła również dokument pt. Zasady pisowni i interpunkcji polskiej, „zbierający wszystkie przepisy, zarówno te obowiązujące, jak i uchwalone ostatnio”. Zgodnie z uchwałą z dniem 1 stycznia 2026 roku opublikowany dokument „stanie się jedynym ważnym źródłem zasad ortograficznych i interpunkcyjnych” (Komunikat RJP przy Prezydium PAN z dnia 10 maja 2024 r., https://rjp.pan.pl/).