Polish Studies Newsletter

Article / interview

22.07.2025

Na styku włoskich archiwów i humanistyki cyfrowej

Stefania Spinelli jest na drugim roku studiów doktoranckich w konsorcjum dwóch uczelni: w Genui i w Turynie. Jej projekt doktorski zakłada upowszechnienie i zbadanie dwóch polskich zbiorów zachowanych w Turynie, związanych z działalnością rodziny Bersano-Begey: Archiwum Begeya w Bibliotece Królewskiej oraz Biblioteki Kultury Polskiej im. Attilia Begeya przechowywanej na Uniwersytecie Turyńskim. W planach jest również stworzenie modelu cyfrowego wykorzystania wybranych materiałów pochodzących z XIX i XX wieku (takich jak rękopisy, korespondencja prywatna, dokumenty historyczne).

Założenia swojego doktoratu zaprezentowała podczas jednego z zebrań Pracowni Literatury Romantyzmu w Instytucie Badań Literackich PAN. Pobyt w Warszawie był również okazją dla Marioli Wilczak do rozmowy z włoską polonistką.

Prezentacja Stefanii Spinelli na zebraniu Pracowni Literatury Romantyzmu IBL PAN

Mariola Wilczak: Co Cię sprowadza do Polski?

Stefania Spinelli: Przyjechałam do Warszawy w ramach sześciomiesięcznego pobytu zagranicznego, który jest obowiązkową częścią mojego doktoratu z zakresu humanistyki cyfrowej, realizowanego wspólnie przez Uniwersytet w Genui i Uniwersytet w Turynie.

Mariola Wilczak: Jak zaczęło się Twoje zainteresowanie literaturą polską?

Stefania Spinelli: To zainteresowanie narodziło się trochę przypadkiem, z zaciekawienia tą częścią Europy, która wydawała mi się bliska, a jednocześnie była mi zupełnie nieznana. Wszystko zaczęło się w liceum, kiedy poznałam dwie osoby polskiego pochodzenia. Potem moja fascynacja rozwinęła się, zainteresowałam się polską muzyką, kinem. Byłam zaskoczona i zaciekawiona tym, że istnieje język słowiański zapisywany alfabetem łacińskim, a ponieważ lubiłam językoznawstwo, postanowiłam pójść na studia z języków obcych i wybrałam właśnie polski. Interesuję się literaturą i okazało się, że literatura polska jest piękna, choć w niewielkim stopniu tłumaczona: zaczęłam od tego, co było dostępne w przekładzie, od poezji (wiadomo, jak bardzo jest popularna we Włoszech Szymborska), przez uwielbiane przeze mnie Solaris Stanisława Lema, a później – dzięki zajęciom prof. Krystyny Jaworskiej na uniwersytecie – moją ciekawość wzbudziło wiele innych dzieł, np. twórczość Władysława Reymonta, Zuzanny Ginczanki, Wesele Wyspiańskiego… Czytanie polskich utworów w oryginale, mimo że początkowo przychodziło mi z trudem, było wielką satysfakcją.

Mariola Wilczak: Nad czym obecnie pracujesz?

Stefania Spinelli: Obecnie prowadzę badania nad dwoma zbiorami polskimi w Turynie, a konkretnie polonicami znajdującymi się w Archiwum Attilia Begeya i w bibliotece byłego Instytutu Kultury Polskiej im. A. Begeya. Miałam szczęście spędzić, w ramach programu Erasmus, pierwsze cztery miesiące w Warszawie, gdzie w Instytucie Badań Literackich PAN pracowałam pod opieką prof. Mikołaja Sokołowskiego: on doskonale zna to archiwum i kontekst turyński. Teraz pogłębiam badania nad materiałami archiwalnymi i bibliotecznymi, starając się jednocześnie rozwijać moją znajomość języka polskiego i umiejętności w zakresie humanistyki cyfrowej.

Mariola Wilczak: Jak postrzegane są studia polonistyczne w Turynie, z którymi jesteś najsilniej związana?

Stefania Spinelli: Polonistyka w Turynie ma bardzo silną i ugruntowaną pozycję – jej początki sięgają lat 20. XX wieku. To naprawdę wyjątkowe środowisko, ogromnie istotne dla rozwoju studiów nad literaturą i kulturą polską we Włoszech. Do dziś atmosfera jest bardzo pozytywna, lektorki są bardzo kompetentne i pracują z pasją, a wykładowcy angażują się w pracę ze studentami. Myślę, że sprzyja temu fakt, iż język polski pozostaje nieco "niszowy", chociaż moim zdaniem jest absolutnie kluczowy dla profilu humanistycznego naszego wydziału języków i literatur obcych.

Mariola Wilczak: Jakie są Twoje dalsze plany związane z pracą w Polsce i współpracą z polskimi badaczami?

Stefania Spinelli: Na razie trudno mówić o konkretnych planach na dalszą przyszłość. Obecnie skupiam się na pracy doktorskiej i cieszę się z możliwości dalszej współpracy z Centrum Humanistyki Cyfrowej IBL PAN i z profesorem Sokołowskim. Mam nadzieję, że moja praca doktorska, której celem jest ułatwienie dostępu do Archiwum Begeya i księgozbioru byłego Instytutu Kultury Polskiej, przyniesie konkretne i wartościowe rezultaty.

Mariola Wilczak: Tego Ci życzymy!


logotypy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego i programu Nauka dla Społeczeństwa

 

Publikacja powstała w ramach projektu "Polonistyka wobec wyzwań współczesnego świata". Dofinansowano ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą „Nauka dla Społeczeństwa II” (numer projektu: NdS-II/SP/0264/2024/01). 

Information

Interlocutor:
Mariola Dorota Wilczak

Autorka m.in. edytorskiego opracowania Krytyki literackiej i artystycznej oraz studiów historycznoliterackich Jana Kasprowicza (t. 8 cz. 1 Pism zebranych pod red. Romana Lotha, Warszawa 2016), Listów Julii Dickstein-Wieleżyńskiej do Adolfa Chybińskiego. Wokół biografii Mieczysława Karłowicza, „Pamiętnik Literacki” 2016, zesz. 3 s. 199-234, Ku rekonstrukcji portretu. Julia Dickstein-Wieleżyńska w zwierciadle listów do Jerzego Eugeniusza Płomieńskiego, "Sztuka Edycji" 2024, nr 1, s. 189–205 oraz rozpraw o twórczości Julii Dickstein-Wieleżyńskiej.

Interesuje się biografistyką, edytorstwem, epistolografią, humanistyką cyfrową, promocją humanistyki, zjawiskiem podcastingu  oraz związkami medycyny i humanistyki.

Pod kierunkiem prof. Ewy Głębickiej przygotowała w IBL PAN rozprawę doktorską Julia Dickstein-Wieleżyńska (1881-1943). Monografia życia i twórczości, obronioną z wyróżnieniem w 2024 roku w IBL PAN.

ORCID ID: 0000-0001-8079-0732

Kontakt: mariola.wilczak@ibl.waw.pl

Interlocutor:
Stefania Spinelli

Doktorantka na kierunku Humanistyka cyfrowa - technologie cyfrowe, sztuka, języki, kultury i komunikacja (doktorat prowadzony przez Departament Języków i Kultur Nowożytnych na Uniwersytecie w Genui we współpracy z Uniwersytetem w Turynie), w ramach programu „Języki, Literatury, Obce Kultury i Technologie”.

Jej badania koncentrują się na literaturze polskiej, archiwistyce, cyfryzacji dziedzictwa oraz reprezentacjach kulturowych. Aktualnie zajmuje się zarządzaniem Polonica w Turynie i ich wzmacnianiem za pomocą narzędzi humanistyki cyfrowej.

Added on:
22 July 2025; 17:31 (Mariola Wilczak)
Edited on:
22 July 2025; 18:19 (Mariola Wilczak)
We use cookie files to make the use of our website more convenient for our users. If you do not wish cookie files to be saved on your hard drive, please change the settings of your browser. Read about our cookie policy.