Biuletyn Polonistyczny

Rozprawa doktorska

Data dodania: 27.05.2017

Lubuska literatura osadnicza z lat 1945-1989 na tle pisarstwa założycielskiego tzw. Ziem Odzyskanych

Dziedzina:
Historia literatury oraz krytyka i interpretacja literacka

Rozprawa doktorska pt. Lubuska literatura osadnicza z lat 1945-1989 na tle pisarstwa założycielskiego tzw. Ziem Odzyskanych dotyczy twórczości, której głównym tematem są powojenne przesiedlenia i osadnictwo na Ziemi Lubuskiej - wynik postanowień konferencji jałtańskiej.

Ceiem teoretycznoliterackim badań było określenie cech dystynktywnych analizowanej literatury. Towarzyszył temu cel analityczno-interpretacyjny: wskazanie i wyjaśnienie fiinkcjonalizacji elementów tradycji literackiej, wykorzystywanych w prozie lubuskiej z lat 1945-1989 na użytek powojennej polityki miejsca. Występujące w osadniczej literaturze nawiązania do tradycji miały służyć konstruowaniu narracji założycielskiej dopiero tworzącego się społeczeństwa. Powtarzalność takich motywów, jak Arkadia, Ziemia Obiecana, Itaka, wspomagały wytwarzanie ideologicznej konstrukcji Ziemi Lubuskiej jako mitycznej krainy szczęśliwości. Badania zmierzały ponadto do realizacji celu komparatystycznego: porównania literatury osadniczej Ziemi Lubuskiej z literaturą osadniczą tzw. Ziem Odzyskanych. Zestawiono także twórczość z lat 1945-1989 z beletrystyką potransformacyjną podejmującą temat przesiedleń.

Procedury interpretacyjne obejmują przede wszystkim materiał źródłowy, jakim jest literatura osadnicza Ziemi Lubuskiej (m.in. utwory Natalii Bukowieckiej-Kruszony. Ireny Dowgielcwicz, Zdzisława Morawskiego. Janusza Olczaka, Eugeniusza Paukszty, Alfreda Siateckiego, Zygmunta Traszki). Podstawę metodologiczną stanowią koncepcje i orientacje badawcze funkcjonujące w ramach zwrotu przestrzennego w badaniach literackich, a wśród nich głównie nowy regionalizm.

 

 

Informacje

Data otwarcia przewodu:
18.03.2014
Termin zakończenia pracy:
24.05.2017
Data dodania:
27 maja 2017; 10:06 (Magdalena Jurewicz-Nowak)
Data edycji:
27 maja 2017; 10:06 (Olga )

Zobacz także

12.06.2018

Czytanie miejsca. Poezja lubuska w perspektywie geopoetyki

Rozprawa pt. Czytanie miejsca. Poezja lubuska w perspektywie geopoetyki dotyczy twórczości poetyckiej uprawianej na Ziemi Lubuskiej, która tematyzuje problem relacji literatury i geografii. Zaproponowane przeze mnie „czytanie miejsca” jest czytaniem drugiego stopnia i nie dąży do uchwycenia esencjalnego genius loci, ale pyta o różne formy uobecniania się miejsca w tekstach literackich (przyjmuję, że ujęć tych nie można sprowadzić do jednego mianownika „lubuskości”). Opiera się na założeniu, że jedną z cech tego uobecniania jest tekstualność.  

20.06.2018

Poezja lubuska wobec sacrum

Celem pracy jest przyjrzenie się problematyce sacrum w literaturze z perspektywy jej obecności w poezji lubuskiej. Przedmiotem badań są wymiary świętości, jakie odsłania twórczość autorów regionalnych oraz definicje sacrum wyłaniające się na gruncie literatury lokalnej.

29.02.2020

Polski dramat ludowy (1945-1989)

Pojęcie dramatu ludowego, stanowiącego temat niniejszej rozprawy, jest zagadnieniem wymagającym już na wstępie dookreśleń terminologicznych. Ryszard Górski, autor pracy Dramat ludowy XIX wieku, skodyfikował trzy warianty terminu: w znaczeniu tekstów widowisk ludowych, utworów pisarzy wywodzących się z ludu, oraz dramatów o tematyce ludowej, której autorami są twórcy zainteresowani życiem i kulturą ludu, z reguły nie związani z nim pochodzeniem czy przynależnością społeczną, adresujący swoją twórczość do ogółu odbiorców. W pracy przyjęto definicję dramatu ludowego według trzeciego znaczenia. Przedmiotem rozważań uczyniono zatem sztuki podejmujące temat wiejski, bez względu na proweniencję autorów, przeznaczone do szerokiej recepcji.

14.05.2017

Polszczyzna kresowa przeniesiona z województwa tarnopolskiego na ziemię głubczycką

Głównym celem pracy pt. "Polszczyzna kresowa przeniesiona z województwa tarnopolskiego na ziemię głubczycką" było przedstawienie aktualnego stanu zachowania polszczyzny kresowej, którą posługują się mieszkańcy wsi ziemi głubczyckiej na Opolszczyźnie, przesiedleni z terenów wiejskich i miasteczek dawnego województwa tarnopolskiego na Kresach Południowo-Wschodnich. Podstawą analizy były dane zgromadzone w latach 2010-2014 od 47 informatorów mieszkających w 7 miejscowościach powiatu głubczyckiego (Głubczyce, Nowa Wieś Głubczycka, Grobniki, Pomorzowiczki, Branice, Debrzyca, Zawiszyce), reprezentujących trzy pokolenia kresowian. Najliczniejszą grupę, zaliczoną do I pokolenia kresowian, stanowili najstarsi mieszkańcy – przesiedleńcy urodzeni na Kresach (31 osób) we wsiach i miasteczkach znajdujących się w granicach pięciu powiatów województwa tarnopolskiego: borszczowskiego (Głęboczek), kamioneckiego (Szlązaki), zbaraskiego (Dobrowody, Kapuścińce, Sieniawa, Sieniachówka, Tarasówka, Zarodeczko), złoczowskiego (Wicyń), tarnopolskiego (Czartoria, Łuczka, Nastasów, Konopkówka), miasteczka – Zbaraż, Busk. Były to osoby w wieku od 60 do 87 lat zachowujące w mowie właściwości polszczyzny kresowej. Ponieważ celem pracy było również sprawdzenie, czy i w jakim zakresie zachowują się one w mowie ich potomków, eksploracją zostali objęci także przedstawiciele średniego i najmłodszego pokolenia.  Trójpodział na grupy pokoleniowe pozwolił zaobserwować, które cechy gwarowe zachowały się w mowie informatorów do dziś. Umożliwiło to otrzymanie pełniejszego obrazu zmian językowych, jakie dokonały się  (i wciąż dokonują) na przestrzeni lat w środowisku językowym kresowian.

Używamy plików cookies, by ułatwić korzystanie z naszych serwisów. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywanena Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Sprawdź informacje o plikach cookies.